Yangın Alarm Sistemleri, olası bir yangın tehlikesini veya bir yangın başlangıcını tespit ederek ikaz sistemlerini devreye sokan alarm sistemidir. Isı veya duman hassasiyetine sahip detektörler tarafından devreye sokulan yangın alarmı, tehlike anında bölgenin tahliye edilmesini ve erken müdahale ile can ve mal kayıplarının önüne geçilmesini sağlayan önemli koruma sistemleridir. Evlerde, iş yerlerinde, okullarda, hastanelerde ve daha birçok alanda hayati önem teşkil eden yangın algılama sistemi, daha güvenli bir ortam oluşturulmasında aktif rol oynar.

Birbirinden değişik algılama elemanları ile her uygulama için çözüm üretmenin mümkün olduğu yangın alarm sistemleri, ev, ofis, fabrika, alışveriş merkezleri, okullar, hastaneler ve tüm benzer alanlarda kullanılmaktadır.

Günümüzde teknolojik gelişmeler sayesinde elektronik yangın algılama sistemleri yangına daha ilk başında müdahale edilmesine, otomasyon sistemleri sayesinde yangının büyümesini önlemede etkili bir rol oynamaktadır.

Yangın alarm sistemleri bir yangın algılama paneline sahiptir. Bu panel, farklı algılama elemanlarından oluşmakta olup, bu elemanlar, dеdеktörlеr, butonlar, siren – flaşör ve benzerleridir.

Yangın alarm sistemi, bu elemanları aktif duruma getirmektedir. Yangın algılama ve ihbar sistemleri, konvansiyonel ve adresli olmak üzere iki değişik tipte bulunmaktadır.

Yangın Alarm Sistemi Nasıl Kurulur?

Yangın alarm sistemlerinin kurulum ve montaj işlemi yapılırken öncelikli olarak sistemin bağlantı şemasının oluşturulması sağlanır.Konvansiyonel yangın alarm sistemlerinin kurulumu sırasında yangın butonu ve alarm detektörü kullanılır. Bu sistem bir bölge hattına bağlanır ve bölgesel tespit yoluyla yangının kaynağına erişim sağlanır.

Adresli yangın sistemlerinde ise detektörler bir çevrim hattına bağlanır. Ardından yangının kaynağı nokta olarak tespit edilebilirsiniz. Genelde büyük ve karmaşık olan yapılarda bu sistem kullanılırlar. Yangın alarm sistemi fiyatları belirlenirken özelliklerine göre değişiklik gösterir.

Yangın Alarm Sistemi Nasıl Çalışır?

Sistemlerini çalıştıran ve yöneten bir panel ünitesi vardır. Detektörler bu panele kablolar sayesinde bağlanır. Adresli sistemlerde panelden çıkan kablolar detektöre giderek tekrar üniteye geri döner. Yangın alarm sistemleri döşenirken detektör odanın tam ortasına ve tavana monte edilirler. Bu sayede oda içerisindeki her alana eşit mesafede olur.

Yangın alarm sistemlerinin kurulumu mutlaka bu işi bilen ve uzman kişiler ya da firmalar tarafından yapılması gerekir. Sistemin hatalı olması ya da butonların şemaya göre yerleştirilmemiş olması şuna yol açar. Olası yangın durumunda sistemin hatalı olarak çalışmasına neden olur. Bundan dolayı doğal olarak yangın alarm sistemlerinden istenilen sonucun alınmamasını sağlar.

Yangın Alarm Sistemi Seçilirken Dikkat Edilmesi Gerekenler;

Yangın alarm sistemi satın alınırken ihtiyaca uygun olan sistemin tercih edilmesi gerekir. Güvenliğin maksimum seviyede olması için projelendirme yapar. JNtelikli marka ve ürünleri tercih etmek büyük avantaj sağlar.

Adresli Yangın Algılama Sistemleri

Adresli yangın algılama sistemleri günümüzde bir çok alanda kullanılan ve yangın durumunu detaylarıyla birlikte ilgililere bildiren sistemlerdir. Sistem merkezde yer alan ve yönetimi sağlayan bir yangın algılama paneli ve bu panele bilgi gönderip bilgi alan çevre bileşenlerinden oluşmaktadır. Adresli Yangın Algılama Sistemlerindeki bileşenlerin her biri kendine özgü bir adrese (kimlik bilgisine) sahiptir; dolayısıyla alarm bilgisi cihaz bazında alınır. Yüksek katlı binalar, geniş hacimli yerleşkeler, havalimanları, ticari binalar veya konutsal alanlarda adresli algılama sistemleri kullanılabilir.

Adresli Yangın Algılama Sistemi Bileşenleri

Adresli Yangın Algılama Paneli, Duman Dedektörü, Isı Dedektörü, Kombine Dedektör, Yangın Butonu, Uyarı Cihazı (Siren, Siren-Flaşör, Flaşör vb.), Giriş/Çıkış Modülü, Röle Çıkış Modülü, Siren Kontrol Modülü

Avantajları:

• Yüksek katlı binalar, havalimanları, endüstriyel tesisler gibi geniş hacimli yerlerde kullanılabilir
• Yangın yeri noktasal olarak sisteme bildirilir; böylece müdahale süresi en aza indirilir
• İlave kart, modül veya panel ile sistem kapasitesi genişletilebilirler.
• Sistem ve bileşenleri sürekli izlenirler.
• Bina yönetim sistemleri altında yer alan diğer sistemlerle entegrasyon sağlanabilirler.
• Yangın tahliye senaryoları uygulanabilirler.

Adresli yangın algılama sistemleri özellikle orta ve büyük tipte işletme veya yapılar için, yangının nereden geldiğini noktasal bazda belirleyebilmek için kullanılır.

Bu tip büyük boyutlardaki yapılarda, yangının hangi dedektör veya detektörlerden geldiğini hızlı bir şekilde belirlemek ve buna uygun aksiyon almak hayati önem taşır.Adresli yangın algılama sistemlerinin en temel özelliği; sistemde kullanılan tüm bileşenlerin her birinin özel bir adrese sahip olması ve ana kontrol paneli ile devamlı haberleşiyor olmasıdır. Bu sayede sistemde tüm dedektörlerin anlık durumu ile ilgili bilgiyi alabilirler. Fonksiyonellik açısından da adresli yangın alarm sistemleri, konvansiyonel ürünlere göre çok daha esnektir ve farklı senaryolar ile sistem tasarlamaya imkân verir.

Adresli Yangın Algılama Sistemleri Kurulumu Hakkında Bilgiler?

Yangın algılama sistemi kurulumu yapılırken öncelikle bir yangın alarmı bağlantı şeması hazırlanır. Bu şemaya bağlı kalınarak kurulum yapılması, sistemin hatasız ve kolay bir şekilde uygulanmasını sağlar. Adresli Yangın Algılama Sistemlerinde dedektörler bir çevrim hattına bağlanır ve yangının kaynağı noktasal olarak tespit edilebilmektedir. Daha büyük ve karmaşık yapılarda, yangın uyarısının spesifik olarak hangi cihazdan geldiğini belirlemek için genelde adresli sistemler tercih ederler.

Adresli Yangın Algılama Sistemleri Nasıl Çalışır?

Yangın alarm cihazı, sistemi çalıştıran ve yöneten bir yangın algılama paneli ünitesine sahiptir. Bu panel, yangın algılama dedektörü, flaşör ve buton gibi yangın alarm devresi oluşturan ekipmanların ana ünitesidir.

Dedektörlerin ve butonun ana panel ile iletişimini sağlamak için kablo bağlantıları kullanılırlar. Kontrol panelinden çıkan sistem kablosu, dedektörlere girdi çıktı yaparak, kontrol paneline geri döner. Her bir dedektör ve butonun ayrı bir adresi bulunmakta.

Dedektörler, bir tehlike algıladıklarında alarm verirler ve kontrol panelinden izlenebilirler.

Sayısal Adresli Yangın Algılama Sistemi

Sayısal adresli sistemlerde veriler sayısal bazlı yani 1 ve 0’lar ile iletilmektedir.

Sistem kablolaması üçlü ve ekranlı kablolar ile yapılırlar.

İki hat cihazlar için gerekli olan enerji beslemeleri mevcuttur. Ve bir hat cihazların veri iletimi için kullanılırlar.

Sistem sürekli olarak dedektörleri taradığından dolayı açık devre oluşması durumunda açık devrenin bulunduğu dedektörden sonraki cihazlar ile haberleşemediği için arıza sinyali verir.

En avantajlı yanı, yangın mahalinin tam olarak belirlenmesi ve bilgilerin LCD ekranlarla ya da sisteme bağlı bilgisayarlar aracılığı ile kullanıcılara aktarmasıdır.

Sayısal adresli yangın algılama sistemlerinde bazı üreticiler farklı haberleşme protokolleri nedeniyle T bağlantıya imkan sağlayamamaktadır. Cihazlar arasında gönderilen veri elektromanyetik dalgalardan etkilenebilmekte ve bozulabilmektedir.

Elektromanyetik dalgalardan etkilenen 0 kodundaki veri bozularak 1 olarak algılanmakta ve sistemde yanlış alarmlara sebebiyet vermektedir.

Bu yüzden sayısal adresli sistemlerde ekranlı ve çok iyi bir şekilde topraklanan kablo kullanımı oluşturur.

Analog Adresli Sistemler

Analog adresli sistemlerde haberleşme analog bazlı olarak yapılmaktadır. Panele gelen uyarı; dedektörün adresini, durumunu ve bulunduğu ortamdaki duman seviyesini bildirir. Gelen bilgilerin değerlendirmesi panel tarafından yapılma özelliği.

Analog adresli sistemlere gönderilen her bir verinin bir genişliği vardır. Panel gelen verinin genişliğine göre değerlendirme yapar. Bu verilerde dışarıdan gelen bozucu etkiler nedeniyle bir bozulma olabilir. Olsa bile verilerin işlenmesi sayısal adresli sistemlerdeki mantıkla benzer şekilde yapılmaktadır.

Üreticisine göre değişmekle birlikte analog adresli sistemlerde kablolama geri dönüşlü ve dönüşsüz olarak yapılabilmektedir.

Panel dedektörlerden gelen her bir veriyi kaydeder ve bunu bir sonraki veri ile karşılaştırır. Bu sayede sistemdeki dedektörlerin kirlilik durumları kolayca tespit edebilirsiniz. Çok büyük sistemlerde paneller bir merkeze bağlanarak çalışabilmektedirler.

Böylece analog adresli yangın algılama sistemler yaklaşık 300.000 noktaya kadar algılama yapılabilmektedir. Sistemler üreticisine göre değişbilmektedir. Bu sebeple analog adresli sistemlerde 3 ya da 4 farklı algılama seviyesi vardır. İstenildiği durumlarda ön alarm, gecikmeli alarm gibi durumlar tercih edebilirsiniz.

Konvansiyonel Yangın Algılama Sistemleri

Konvansiyonel yangın alarm sistemleri; adresli sistemler kadar esnek bir projelendirme imkanına sahip olmasalar da hem uygun maliyetleri hem de kolay kurulum ve kullanımları sayesinde özellikle daha ufak yapılarda tercih edilmektedir. Sistem dedektör bazında değil bölge (zone) bazında uyarı verir. Küçük ve orta ölçekli projelerde kullanılan konvansiyonel yangın algılama ve alarm sistemleri, yangının kaynağını bölgesel olarak bildirebilmektedir. Optik duman dedektörleri, ışın tipi duman dedektörleri, sıcaklık ve multisensör dedektörler yangın meydana geldiğinde hızlı ve etkin bir şekilde algılama yapabilmektedir. Konvansiyonel sistemler zone bazında algılama yapan sistemlerdir. Bu sistemlerde yer alan dedektör ve butonlar aşağıdaki gibidir;

Duman Dedektörleri, Isı Dedektörleri, Beam Dedektörleri, Butonlar, Sirenler, Flaşörler

Konvansiyonel Yangın Algılama Sistemleri Nasıl Çalışır?

Konvansiyonel yangın algılama sistemi bağlantı şeması da oldukça önemlidir. Hangi sistem olursa olsun her sistemde öncelikle sistem bağlantı şeması hazırlanmakta ve bu şemaya göre sistem kurulumu yapılmaktadır. Hazırlanan bağlantı şeması sistemin kolay ve hatasız olarak uygulanabilmesini sağlamaktadır.

Konvansiyonel yangın algılama sistemlerinde algılama paneli, elemanların bağlandığı bölgelerden oluşmaktadır. Bu sistemde bulunan her bölgeye takribi 25 adet dedektör bağlanabilmektedir. Ayrıca sistemde yer alan panelde sirenlerin ve yangın ihbar butonların bağlanması için giriş ve çıkışlar yer almaktadır.

Olay anında yangın butonuna basıldığında ya da dedektörlerden biri algılama yaptığında hangi bölgeye bağlı ise o bölgeden uyarı sinyali gelmektedir.

Konvansiyonel Yangın Algılama Sistemlerinin Kullanım Alanı Nedir?

Temel olarak tüm mekanlarda aynı amaç ve hizmet için kurulmuş olsa da farklı yapılarda farklı ihtiyaçlar doğrultusunda da bu sistemler kurulabilmektedir.

Ekonomik açıdan oldukça uygun olan konvansiyonel yangın algılama sistemleri ağırlıklı olarak küçük ve orta ölçekli işletmelerde ya da küçük binalarda tercih edilmektedir.

Konvansiyonel Yangın Paneli Nedir?

Konvansiyonel yangın paneli ihbar mekanizmasına bağlı bir sistemdir. Zone’ların toplandığı gruba denir.Her ortama birden fazla yangın ihbar butonu veya dedektörü bağlanabilir. Herhangi bir yangın algılandığında veya ihbar tuşuna basıldığında devreye girer. Dedektörler sisteme bağlantılı bir şekilde olduğu için panele bildirim göndermektedir.

Konvansiyonel Yangın Paneli Özellikleri

Konvansiyonel yangın panelleri, 8 zone girişlidir. İsteğe bağlı olarak 24 zone’a kadar genişletilmektedir. Konvansiyonel yangın panelleri gaz algılama dedektörlü bağlantıları ile olası gaz kaçaklarında uyarı oluşturarak sistemi harekete geçirir.

Yangın ihbar durumunda can ve mal kaybının yaşanmaması için önlemler mevcut. Elektrik, gaz gibi tehlikeli birimlerin aktifliğini evre dışı bırakır. İki ana Yangın Alarm Sistemi türü, Konvansiyonel ve Adreslenebilir Alarmlardır. Pek çok yönden benzer olsalar da, tamamen aynı değildirler.

Temel fark, her bir devredeki belirli dedektörleri veya yangın butonlarını tanımlama ve yerleştirme araçlarından kaynaklanmaktadır.

Konvansiyonel yangın algılama sisteminde bir dedektör tetiklendiğinde, devre ve bölge kontrol panelinden tanımlanabilir. Bununla birlikte, söz konusu belirli dedektörü tanımlamak için manuel izleme gereklidir.

Adresli yangın algılama sistemlerinde ise yerleşik adresli dedektör kullanır. Bu sayede belirli dedektörlerin kontrol panelinden yerini çok daha kolay hale getirmek için tasarlanmıştır. Ayrıca, dedektörleri tek bir devrede kontrol paneline bağlamak için bir döngü kullanır.

Adresli yangın algılama sistemleri diğer mekanik sistemlerle entegre edilebilme özelliği mevcut. Maalesef konvansiyonel yangın algılama sistemleri için böyle bir işlem mümkün değildir. Sadece yangın ve hata durumunda yangın algılama santralinin yangın röleleri ve siren çıkışları tetiklenebilmektedir. Ayrıca konvansiyonel yangın algılama sisteminin aksine, adresli sistemler uzaktan izlenebilmektedir.

Kablosuz Yangın Algılama Sistemleri

Kablosuz Yangın Algılama Sistemleri adından da anlaşılacağı üzere cihazlar kontrol paneline kablosuz olarak bağlanırlar. Yangın ihbarı cihazlardan panele bir sinyal yollayarak devreye sokar. Kablosuz sistemler de adresli sistemler gibi yangın ihbarını noktasal olarak bildirirler.

Kablosuz Yangın Algılama Sistemi Ne İşe Yarar?

Kolaylık, Kurulum Hızı ve Güvenlik

Pil ile çalışan çözümler olarak, kablosuz yangın alarmları en hızlı ve en basit kurulumu sunar. Böylece kurulum süresi kısalır ve duvarlarda estetik görünümü bozabilecek delikler açılmaz. Özellikle apartman daireleri, oteller ve eski binalar için estetik kaygılar oldukça önemlidir. Ayrıca, yangına karşı hassas olan tarihi yapılarda, yapıya zarar vermeksizin kablosuz yangın koruması sağlanabilmekte. Kampüsler gibi karmaşık birimlerin bir arada bulunduğu alanlarda, kablosuz sistemler aynı özellikte ayrı binalarda yer alan alarmları birbirine bağlamak için kullanılabilme.

Kablosuz Yangın Algılama Sistemleri ayrıca, yıldırımdan zarar görmesi riskini ortadan kaldırmaya ve sistem güvenliğini artırmaya yardımcı olur. Bu sistemlerde kablolu bağlantılı olmadığından, yıldırım bağışıklığına sahiptir. Yani bir çarpma ve bağlı cihazların hasar görmesi sonucu sistemde bir dalgalanma olmaz. İlk kablosuz yangın algılama sistemlerinin en önemli sorunu yetersiz pil ömrüydü. Bugünün kablosuz yangın algılama sistemlerinde periyodik olarak pilleri kontrol edilmesi ve değiştirilmesi gerekir. Ancak, pil teknolojisindeki gelişmeler bu güçlükleri büyük ölçüde azaltmıştır. Bir çok duman dedektörü en az 12 aylık kullanım sunan uzun ömürlü lityum piller içerir.

Maliyetlerden Tasarruf

Kablosuz yangın algılama sistemleri, kablolama gerektirmediği için önemli ölçüde maliyet tasarrufu sağlar ve hesaplanamayan ek giderlerle karşılaşma riskini azaltır. Kablosuz çözümlerin sunduğu maliyet avantajı sadece malzeme maliyetiyle sınırlı değildir. Geleneksel kablolu yangın algılama sistemleri, izleme için iki analog telefon hattı gerektirir. Oysa yeni kablosuz sistemlerde bu gerekli değildir.

Sistemleri Nasıl Çalışır?

Kablosuz yangın algılama sisteminde, çağrı noktalarından ve duman veya ısı dedektörlerinden yangın alarm kontrol paneline bir radyo sinyali iletilir. Kullanıcılar açısından kablolu bir sistemle aynı şekilde çalışır. Bir yangın tespit edildiğinde alarm/ çağrı butonuna basılır ve alarm çalar. Kablosuz sistemlerin kullanımında özel bir eğitim gerekli değildir ve kablolu sistemlerle aynı şekilde koruma sağlar.

Kablosuz yangın algılama sistemlerinin avantajları:

• Kurulumu hızlıdır ve alanda asgari düzeyde bozulma ile kurulum sağlanır.
• Tek kablo kontrol panelinden ana güce bağlı olduğundan bu nedenle istenmeyen görsel, kablo kirliliği yaşanmaz.
• Kurulum için binanın çeşitli bölümlerini saatlerce kapatmaya gerek yoktur.
• Yüksek tavanlardan dolayı sınırlı erişime sahip binalara kolayca monte edilebilme.
• Binanızda bir şey değiştiğinde yerleşim kolayca değiştirilebilme.
• İşçilik maliyetlerini düşürür
• Kablolu kurulumun yapılamadığı yerlerde geçici bir sistem olarak kullanılabilme.
• Mevcut kablolu sistemleri genişletmek için kullanılabilme.

Kablosuz yangın algılama sistemlerinin dezavantajları:

• Donanımın maliyeti kablolu bir sistemden daha yüksek olduğundan, bu nedenle ilk kurulum daha pahalı olma istimali yüksek.
• Kablosuz yangın alarmları kontrol edilmesi ve belirli sürelerde değiştirilmesi gereken pillerle çalışır.

Ev Tipi Kablosuz Yangın Algılama Sistemleri

Evlerde kullanılan yangın alarm sistemlerinde, bir kontrol paneline bağlanmaktan ziyade, yangın veya gaz algılama cihazlarının birbirine kablosuz olarak bağlanması söz konusudur. Cihazlardan biri bir sorun algıladığında, alarmın araştırılması veya binanın boşaltılması için daha fazla zamanın yanı sıra gelişmiş bir uyarı sağlayarak, bağlı tüm alarmlar da çalacaktır.

Hibrit Yangın Algılama Sistemleri

Hibrit yangın alarm sistemleri, kablosuz teknolojinin yeni veya mevcut sabit kablolu teknolojiyle birlikte çalışmasına izin verir. Bu, kablosuz cihazların, gerektiğinde, mevcut bir yangın alarm sistemine cihaz eklenmesi veya tamamen yeni bir sistemin parçası olarak kullanılabileceği anlamına gelir.

Hibrit yangın algılama teknolojisi, cihazların herhangi bir sisteme çok az kesinti ile ve yeni kablolama gerektirmeden eklenmesine olanak tanır. Kablolamanın, pratik olmadığı, bir binanın bütünlüğünü etkileyeceği veya estetiği bozduğu alanlara kablosuz cihazlar kolayca kullanılabilme. Hibrit teknolojinin en cazip yanı, sabit kablolu cihazlar kullanarak maliyetleri azaltarak, kablosuzun esnekliğinden yararlanılabilmesidir.